เมื่อเร็วๆ นี้ เราได้นำเสนอเรื่องราวการเดินทางของระบบปฏิบัติการ Windows Phone และได้รับความสนใจจากท่านผู้อ่านมากพอสมควร ในวันนี้เราจึงขอนำเสนอเรื่องราวของระบบปฏิบัติการอีกตัวหนึ่งที่มีความสำคัญกับวงการมือถือไม่แพ้กัน แถมยังเคยยิ่งใหญ่จนครองตลาดมือถือทั้งโลกแบบไร้คู่แข่งมาแล้ว นั่นก็คือ Symbian OS นั่นเองครับ
Symbian OS เป็นระบบปฏิบัติการที่วัยรุ่นยุค 2000 คุ้นเคยกันดี เพราะมือถือแทบทุกรุ่นในเวลานั้น ต่างก็ขับเคลื่อนอยู่บนระบบปฏิบัติการ Symbian OS แต่นั่นก็เป็นช่วงที่ Symbian OS เดินทางมาได้ไกลแล้ว ถ้าจะพูดถึงจุดกำเนิดของมัน เราจะต้องย้อนเวลากลับไปช่วงปลายทศวรรษ 80 กันเลยทีเดียว
1898
EPOC
จุดเริ่มต้นของ Symbian OS เกิดจากบริษัทสัญชาติอังกฤษ Psion ที่ก่อตั้งในปี 1980 โดยนักธุรกิจนามว่า David Potter ซึ่งเป็นผู้พัฒนาเกมและซอฟต์แวร์ให้แก่แบรนด์คอมพิวเตอร์ Sinclair ก่อนที่จะเริ่มผลิตอุปกรณ์ของตัวเองขึ้นมา นั่นคือเครื่องคอมพิวเตอร์พกพา หรือที่เรียกกันว่า PDA
ในยุคนั้น คอนเซ็ปต์ของสมาร์ทโฟนยังคงห่างไกลและเกินจะเอื้อมถึง โทรศัพท์มือถือยังคงมีขนาดใหญ่เท่าอิฐสร้างบ้าน และทำอะไรไม่ได้มากไปกว่าโทรเข้า-โทรออก อุปกรณ์ที่ล้ำหน้าที่สุดในขณะนั้นคือ PDA ซึ่งมีลักษณะเหมือนแล็ปท็อปย่อส่วนที่มีปากกาในตัว ความสามารถของมันในยุคแรกๆ คือการเป็นสมุดพกดิจิทัลที่ใช้จดบันทึก ดูตารางนัดหมาย และพิมพ์งาน ซึ่งเป็นนิยมในกลุ่มผู้ใช้ธุรกิจ
ปี 1898 Psion ได้เปิดตัวระบบปฏิบัติการสำหรับ PDA ในชื่อ EPOC เพื่อใช้กับผลิตภัณฑ์ของตนเอง ก่อนจะพัฒนาต่อยอดเป็น EPOC32 และเริ่มที่จะติดตลาดจนมีการพัฒนาออกมาอย่างต่อเนื่องรวมแล้ว 5 เวอร์ชันด้วยกัน
อย่างไรก็ดี กลางทศวรรษ 90 Psion เล็งเห็นว่า โทรศัพท์มือถือในยุคนั้นเริ่มมีการเปลี่ยนแปลง โดยมีขนาดเล็กลง มีหน้าจอที่ใหญ่ขึ้น และมีพลังการประมวลผลสูงขึ้น Psion จึงค่อยๆ เบนเข็มจาก PDA มาทางโทรศัพท์มือถือแทน
1998
กำเนิด Symbian อย่างเป็นทางการ
เดือนมิถุนายน ปี 1998 บริษัท Psion ได้เปลี่ยนชื่อเป็น Symbian โดยคราวนี้มีแบรนด์มือถือระดับบี๊กๆ อย่าง Nokia, Siemens, Ericsson และ Motorola มาร่วมเป็นเจ้าของกิจการด้วย EPOC จึงเปลี่ยนชื่อเป็น Symbian OS และกลายไปเป็นหัวใจของโทรศัพท์มือถือในยุคนั้น ถือเป็นการแจ้งเกิด Symbian OS ในตลาดมือถืออย่างเป็นทางการ
Symbian OS ถูกพัฒนาออกมาหลายเวอร์ชันเพื่อใช้กับมือถือแต่ละยี่ห้อโดยเฉพาะ ซึ่งแต่ละเวอร์ชันจะถูกเรียกว่า “แพล็ตฟอร์ม” เช่น Nokia มีแพล็ตฟอร์ม Series 80 สำหรับใช้งานกับมือถือที่มีหน้าจอแนวนอนคล้าย PDA กับ Series 60 ที่ใช้กับมือถือทรงแคนดี้บาร์, แพล็ตฟอร์ม UIQ ของ SonyEricsson และ Motorola ที่ออกแบบไอคอนต่างๆ เพื่อการใช้งานในหน้าจอแบบแนวตั้ง และแพล็ตฟอร์ม MOAP ที่ใช้กันในมือถือญี่ปุ่นอย่าง Fujitsu, Mitsubishi และ Sharp ที่ออกแบบให้เหมาะกับการใช้งานบนมือถือแบบฝาพับ ซึ่งได้รับความนิยมอย่างมากในญี่ปุ่น เป็นต้น
สำหรับมือถือรุ่นเด่นๆ ที่ใช้ Symbian OS ในยุคแรก ได้แก่ Ericsson R380, Nokia 9300, Nokia 7650 และ Nokia N80 เป็นต้น
Ericsson R380
Nokia 9300
Nokia N80
2000
ยุคทองของ Symbian และ Nokia
ทศวรรษ 2000s เป็นช่วงที่ Nokia รุ่งเรืองถึงขีดสุด ทีการเปิดตัวมือถือรุ่นใหม่ออกมาอย่างไม่ขาดสาย และได้รับความนิยมแบบไม่มีแผ่ว จนก้าวขึ้นเป็นเบอร์หนึ่งแห่งวงการ Symbian OS ที่อยู่ในมือถือ Nokia จึงเติบโตและครองตลาดไปพร้อมกัน ยิ่งไปกว่านั้น ระบบปฏิบัติการบนโทรศัพท์มือถือในยุคนี้ก็มีเพียงแค่ Symbian OS ที่ติดตลาด ทำให้ระบบปฏิบัติการตัวนี้ไร้คู่แข่งไปโดยปริยาย
2007
จุดเปลี่ยนของยุคสมัย
หลังจากที่อยู่บนจุดสูงสุดของวงการมาหลายปี จุดเปลี่ยนสำคัญก็มาถึง ในปี 2007 Apple ได้เปิดตัว iPhone รุ่นแรก ซึ่งนำเสนอการควบคุมบนหน้าจอทัชสกรีนที่ลื่นไหล สร้างแรงกระเพื่อมไปทั้งวงการ และกระเทือนไปถึง Nokia เพราะผู้คนเริ่มเบื่อปุ่มกดแบบเดิมๆ และหันมาสนใจจอทัชสกรีนมากขึ้น แถมในปี 2008 ก็ยังมีการเปิดตัวมือถือในระบบ Android ออกมาอีก ทำให้มือถือจอสัมผัสเริ่มเข้ามาชิงส่วนแบ่งในตลาดมากขึ้นเรื่อยๆ
iPhone รุ่นแรกสุด จุดเปลี่ยนแห่งวงการมือถือ
ยิ่งไปกว่านั้น iOS และ Android ยังได้นำเอาสิ่งที่เรียกว่า “แอปสโตร์” เข้ามา ทำให้มือถือในระบบของตัวเองสามารถดาวน์โหลดแอปต่างๆ มาติดตั้งได้ ทำให้มีขอบเขตการใช้งานที่หลากหลาย และ “สมาร์ท” กว่าเดิมมาก ยิ่งทำให้ iOS และ Android เติบโตเร็วขึ้นไปอีก
เมื่อการแข่งขันที่ดุเดือดพุ่งเข้าใส่แบบไม่ทันตั้งตัว Nokia ที่เป็นหนึ่งเดียวกับ Symbian อย่างสมบูณ์แล้ว ก็พยายามที่จะเร่งพัฒนา Symbian OS ให้ทัดเทียมคู่แข่ง ในปี 2008 จึงได้เปลี่ยน Symbian OS ให้เป็น open source เพื่อเร่งให้เกิดการพัฒนา จนกระทั่งมีการเปิดตัว Symbian OS สำหรับมือถือทัชสกรีนครั้งแรกในชื่อ Symbian^1 โดยมากับมือถือ Nokia 5800 XpressMusic และปรับปรุงให้ดีขึ้นใน Symbian^3 โดยมีการเพิ่มหน้าโฮมหลายหน้า, รองรับวิดเจ็ต, กราฟิกไหลลื่น, สามารถถ่างนิ้วเพื่อซูมจอ และมีการสลับแอปไปมาอย่างรวดเร็ว แต่ก็ยังคงตามหลัง Android กับ iOS อยู่ก้าวหนึ่งอยู่ดี ยิ่งนาน อนาคตของ Symbian OS ก็เริ่มริบหรี่ลงเรื่อยๆ
Nokia 5800 XpressMusic
นอกจากจะต้องเร่งสปีดตัวเองให้ทันคู่แข่งแล้ว Symbian OS ยังต้องเผชิญกับอุปสรรคที่ยิ่งใหญ่ นั่นคือ ตัว OS ที่ถูกพัฒนาแยกออกเป็นหลายแพล็ตฟอร์มมาตั้งแต่แรกตามยี่ห้อของมือถือ แอปพลิเคชันที่เขียนขึ้นมาเพื่อใช้กับมือถือยี่ห้อหนึ่ง จึงไม่สามารถรันบนมือถือยี่ห้ออื่นได้ ทำให้ ecosystem กระจัดกระจายไม่เป็นหนึ่งเดียวกัน เป็นอุปสรรคต่อการสร้างแอปสโตร์ของตัวเองอย่างมาก
ต่อมา Nokia ได้นำ Symbian OS กลับมาพัฒนาเองอีกครั้ง และเปิดตัว Symbian Belle คราวนี้จัดหนักจัดเต็มด้วยฟังก์ชั่นการปรับแต่งวิดเจ็ต, แผงสเตตัสแบบเลื่อนลงเพื่อการเข้าถึงเมนูการตั้งค่าและการแจ้งเตือนอย่างสะดวกรวดเร็ว, เพิ่มการแจ้งเตือนในหน้า lockscreen พร้อมทั้งรองรับ NFC ฟีเจอร์ครบครันทันสมัย แต่ติดอยู่อย่างเดียวคือ Android สามารถทำทั้งหมดที่ว่ามานี้ได้สักพักแล้ว
2012
อวสาน Symbian OS
หลังจากที่พยายามดิ้นรนอยู่หลายปี ในที่สุดก็ถึงเวลาที่จะต้องยอมรับความพ่ายแพ้ ในปี 2011 Nokia ประกาศเปลี่ยนไปใช้ระบบปฏิบัติการ Windows Phone 7 ของ Microsoft เป็นระบบหลักอย่างเป็นทางการ และส่งต่อระบบ Symbian ไปให้บริษัท Accenture พัฒนา แต่เพียงไม่นานการพัฒนาก็หยุดลง เนื่องจากทีมพัฒนาส่วนใหญ่ลาออก จนกระทั่ง ในปี 2013 Nokia ก็ได้ประกาศหยุดการพัฒนา Symbian OS เหลือเพียงความทรงจำให้เหล่าวัยรุ่นยุคมิลเลนเนี่ยมได้คิดถึง โดยมือถือรุ่นสุดท้ายที่อยู่บนระบบนี้ก็คือ Nokia 808 PureView มือถือกล้องเทพ 41MP ในตำนาน ที่เปิดตัวในปี 2012 นั่นเอง
Nokia 808 PureView
เป็นอย่างไรกันบ้างครับ มาถึงจรงนี้จะเห็นว่า Symbian OS นั้นก็มีประวัติความเป็นมาที่ยาวนาน และสำคัญกับวงการมือถือไม่แพ้ Windows Phone เลย แต่เมื่อยุคสมัยเปลี่ยนไป อะไรๆ ก็เปลี่ยนตาม ผู้ที่ปรับตัวไม่ทันก็ต้องถูกกลืนหายไปตามกลไกของกาลเวลา สำหรับคราวหน้าเราจะมีเรื่องราวที่น่าสนใจอะไรมาฝากทุกท่านอีกนั้น ขอให้ติดตามกันต่อไปครับ แหล่งอ้างอิง https://techcruncom/2013/06/13/rip-symbian/
https://techcruncom/2013/01/24/nokia-confirms-the-pure-view-was-officially-the-last-symbian-phone/
https://www.intomobileom/2012/02/06/rumor-nokias-next-symbian-device-also-their-last/
https://www.somagnewom/history-of-symbian-reference-operating-system-before-android-and-ios/
นำเสนอบทความโดย : thaimobile center om
วันที่ : 11/11/2564
